تاریخچه مبارزات ناسیونالیستی کاتالونیا ( اسپانیا )

تاریخچه مبارزات ناسیونالیستی کاتالونیا ( اسپانیا ) 

 سیامک کوشی

_مقدمه

با عرض سلام خدمت شما دوستان و خوانندگان عزیز

اگر به خاطر داشته باشید تابستان سال گذشته با مقاله ای تحت عنوان مبارزات ملی مردم ایرلند در خدمت شما بودم که همین مقاله زمستان گذشته در نشریه « آرمان » ارگان رسمی تشکل آرمان دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز نیز به چاپ رسید. اکنون تصمیم به ادامه تحقیقات در این دسته از موضوعات گرفتم که در مقاله ذیل نیز، نگاهی به تاریخچه مبارزات ملت کاتالونیای اسپانیا خواهیم داشت. امیدوارم با نظرات و انتقادات و پیشنهادات خود این بنده حقیر را در انجام رسالت خویش یاری نمایید.

تاریخچه مبارزات ناسیونالیستی کاتالونیا ( اسپانیا ) 

 سیامک کوشی

_مقدمه

با عرض سلام خدمت شما دوستان و خوانندگان عزیز

اگر به خاطر داشته باشید تابستان سال گذشته با مقاله ای تحت عنوان مبارزات ملی مردم ایرلند در خدمت شما بودم که همین مقاله زمستان گذشته در نشریه « آرمان » ارگان رسمی تشکل آرمان دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز نیز به چاپ رسید. اکنون تصمیم به ادامه تحقیقات در این دسته از موضوعات گرفتم که در مقاله ذیل نیز، نگاهی به تاریخچه مبارزات ملت کاتالونیای اسپانیا خواهیم داشت. امیدوارم با نظرات و انتقادات و پیشنهادات خود این بنده حقیر را در انجام رسالت خویش یاری نمایید. 

_معرفی کشور اسپانیا کشوریست در شبه جزیره ایبری در جنوب غربی اروپا، بین اقیانوس اطلس و مدیترانه و با کشورهای فرانسه از شمال شرق و پرتغال از غرب همسایه است. قسمت بزرگی از شبه جزیره ایبری متعلق به دولت اسپانیاست و مساحت آن با احتساب جزایر قناری بیش از 506787 کیلومتر مربع است. اسپانیا به وسیله سلسله جبال پیرنه از فرانسه و به واسطه جبل الطارق از آفریقا جدا شده است. جمعیت کل اسپانیا در سرشماری سال 2009 چیزی بالغ بر 37110000 تن است. از شهرهای بزرگ اسپانیا مادرید است که پایتخت این کشور محسوب می شود و در مرکز این کشور قرار دارد و بیش از 3206000 تن جمعیت دارد. _معرفی ایالت کاتالونیا دومین شهر بزرگ اسپانیا بارسلونا می باشد که مرکز ایالت خود گردان کاتالونیا نیز می باشد. این شهر با جمعیتی بالغ بر 1600000 تن بزرگترین و پر جمعیتترین شهر کاتالونیا به شمار می رود. در کل ایالت کاتالونیا با جمعیتی بالغ بر 7000000 تن، تقریبا 1 واح از 5 واحد جمعیت اسپانیا را تشکیل می دهد. این ایالت طی رفراندوم سال 2008 با رای 75% مردم اسپانیا به خود مختاری بیشتری دست یافتند و نام این منطقه به نام کشور کاتالونیا در سازمان ملل ثبت گردید و اکثر سازمانهای بین المللی دارای نماینده مستقل می باشد. پس از این رفراندوم رئیس جمهور کاتالونیا « پاسکال ماراگال » گفت: مردم کاتالونیا برگ جدیدی در تاریخ اروپا و جهان نوشتند. _جنبش ناسیونالیسم کاتالونیا جنبش ناسیونالیسم کاتالونیا خواستار به رسمیت شناخته شدن شخصیت سیاسی کاتالونیا با منطقه کاتالونی زبان است. این جنبش در دوران رمانتیسم در اواسط قرن نوزدهم متولد شد. این جنبش به همراه جنبش ناسیونالیسم باسک، از مردمی ترین جنبشهای مقاومت در برابر گرایشات سانترالیسم و همگون سازی دولت مدرن اسپانیاست. این جنبش در رنسانس یا احیای فرهنگی و ادبی ریشه دارد که در سال 1833 با نام « رنایخنسا » آغاز شد و به زمانی باز می گردد که « کارلس آریباو » قصیده « به سرزمین پدری » را به زبان کاتالونی منتشر کرد. این زبانی بود که عملا در آن زمان استفاده نوشتاری نداشت. ناسیونالیسم کاتالونیا بر مبنای قومیت استوار نیست، بلکه بر اساس زبان، فرهنگ، تاریخ و سرزمین استوار است و از نظر سنتی عمیقا از مذهب کاتولیک تاثیر پذیرفته است. آرمانهای ناسیونالیست کاتالونیایی را می توان به 3 مجرای متفاوت تقسیم کرد: 1- کارلیسم، که خواستار احیای آزادیهای کاتالونیا بود. آزادیهایی که در سال 1716 توسط فیلیپ پنجم لغو شد 2- جمهوری فدرالی 3- تقاضای تمرکز زدائی. _تاریخچه مبارزه « والنتی آلمیرال » بنیان گذار ناسیونالیسم کاتالونیایی محسوب می شود. وی از سال 1879 تا 1887 بر عرصه کاتالان تسلط داشت و به این جنبش ماهیتی سیاسی بخشید. وی برای اولین بار روزنامه ای به زبان کاتالونب منتشر ساخت. عقیده و خط فکری او بر مبنای استقرار حکومت فدرالی از نوع آمریکائی استوار بود. در سال 1885، یک نهاد فرهنگی کاتالونی « لوح یاد بود دفاع از منافع اخلاقی و مادی کاتالونیا » را که به امضای روشنفکران و صنعتگران آن منطقه رسیده بود، به شاه آلفونس دوم هدیه کرد. مدتی بعد برخی از اعضای این نهاد نخستین حزب ناسیونالیست کاتالونیا را بنیان نهادند که « لیگادو کاتالونیا » ( اتحاد کاتالونیا ) نام داشت. این حزب دارای گرایشات رمانتیزم و از نظر اجتماعی محافظه کار بود. نخستین موفقیت آن دفاع از خاستگاه قانون مدنی کاتالان بود. این قانون برای « باسس مانرسا » که از شخصیتهای مطرح منطقه بشمار می رفت، الهام بخش واقع شد. و او در سال 1892 پیشنهاد اصلاحات سیاسی را ارائه کرد. این پیشنهاد که جمعی از هنرمندان، فرهیختگان و لیبرالها در نوشتن آن نقش داشتند، خواستار دولت فدرال، رسمیت یافتن زبان کاتالونی و حق رای صنفی بودند. در سال 1901 این حزب نام خود را به حزب « منطقه گرا » تغییر داد. _جایگاه ناسیونالیسم کاتالونی در بین مردم در این ایالت ناسیونالیسم به لایه های گسترده تر جامعه نفوذ کرده و تبدیل به گفتمان برتر سیاسی گردید. حزب از نظر انتخاباتای چنان محبوبیتی داشت که تقسیم بندی سیاسی سنتی اسپانیا از « محافظه کار – لیبرال » به « منطقه گرا – جمهوری خواه » تبدیل شد. در سال 1906 « انریک پارت دلاریبا » که رهبری حزب را بر عهده داشت، کتابی آموزشی به نام « ملیت کاتالان » را منتشر کرد. پارت نیز همچون سایر ناسیونالیستهای کاتالان، از « پان ایبریانیسم » دفاع می کرد. _پان ایبریانیسم پان ایبریانیسم آموزه ای سیاسی است که از اتحاد شبه جزیره ایبزیا حمایت می کند. این شبه جزیره از ایالت کاتالونیا و کاستیل اسپانیا، قسمتی از کشور فرانسه و جزایر اقیانوس اطلس و بخشی از کشور پرتغال تشکیل می شود. این تفکر در قرن هجدهم میلادی بوجود آمد و به سرعت ماهیت جمهوری خواهانه و فدرالی و مترقی یافت. ولی این تفکر در پرتغال با وجود حمایت افراد و چهره های مهم و با نفوذی همچون « تئو فیلو براگا » و « آنترو کوئنتال »، رونق چندانی نیافت. ایبریانیسم را می توانیم به عنوان نوعی ناسیونالیسم وحدت گرا نظیر جنبشهای وحدت ایتالیایی ها و آلمانها تلقی نماییم. نمونه هائی از تفکرات مشابه ایبریانیسم در آسیا نیز وجود دارد که البته در مقیاسی بزرگتر به حساب می آیند. از آن جمله می توان به پان عربیسم و تورانیسم اشاره کرد. _خود مختاری های بدست آمده و لغو شده در طول تاریخ مبارزه انریک پارت دلا در 1914 به ریاست سازمان جدید « مانکو مونیتات » برگزیده شد که از نظر اداری چهار ایالت کاتالان ( بارسلون، خرونا، لریذا و تاراگونا ) را در بر می گرفت. این نخستین خود مختاری بود که در اسپانیا اعطا شده بود. در سال 1923، دیکتاتوری ژنرال « پریمو دریورا » این خود مختاری را لغو کرد. سپس در سال 1930، سوسیالیستها، جمهوری خواهان و ناسیونالیستهای کاتالونیا، بر علیه دیکتاتوری ژنرال پریمو ائتلاف کردند که به پیمان « سن سباستین » شهرت یافت. رهبری این ائتلاف بر عهده « ماچیا » رهبری ناسیونالیستهای چپ گرا بود. پس از این ائتلاف کاتالونیا در سال 1932 بار دیگر به خود مختاری دست یافت و این نتیجه ائتلاف میان گروههای مختلف کاتالونی بود. سپس در دوران جنگ داخلی اسپانیا ( از 1936 تا 1939 ) خود مختاری کاتالونیا افول کرده و بعد از جنگ و با به قدرت رسیدن ژنرال فرانکو که حک.متی فاشیستی بوجود آمد، عملا کاتالونیا بار دیگر خود مختاری خود را از دست داد و تبدیل به مستعمره حکومت فرانکو شد. _آغاز دوباره مبارزه سر منزل مقصود ناسیونالیسم کاتالونی در دهه 1970 فعالیتهای علنی خود را از سر گرفت. نظام شبه فدرال اسپانیا در سال 1978، امتیازی بود که در ازای مشارکت ناسیونالیستهای کاتالونیا و باسک، در گذار به دموکراسی به آنها داده شد. کاتالونیا در سال 1979، به جایگاه تازه ای دست یافت. « خوردی پوخول »، بنیان گذار و رهبر حزب ناسیونالیست معتدل « همگرائی دموکراتیک کاتالونیا » در تمام انتخابات مستقلی که پس از سال 1980، برگزار شد به پیروزی دست یافت. این حزب خواستار این بود که اسپانیا، کاتالونیا را به عنوان یک ملت برسمیت بشناسد و آرزوی حکومتی چند ملیتی را در سر می پروراند. یکی دیگر از پیشنهادات این حزب، این بود که اتحادیه اروپا باید تنوع فرهنگی خود را محترم بشمارد و با پرهیز از اشتباهات تاریخی ملت سازی،پایه های خود را بر اساس این تنوع فرهنگی بسازد.